» Know-how - wiedzieć jak! » Podstawy agronomii » Gleba » Właściwości różnych gatunków gleb

Właściwości różnych gatunków gleb

Właściwości różnych gatunków gleb

Rodzaj gleby określa, jak i co możemy uprawiać i jaka z roślin będzie stanowić podstawową w naszym gospodarstwie. Oto szybki przewodnik po cechach każdego rodzaju gleby.

Gleby piaszczyste i gleby pyłowe

1. Gleby piaszczyste

Gleby piaszczyste są przeważnie glebami suchymi, szybko tracą wilgoć i cechują się niewielką zawartością składników pokarmowych. W glebach tych jedynie niewielkie ilości wody pochodzą z podsiąku z głębszych warstw. Zjawisko podsiąku wody jest tutaj ograniczone, a często nie występuje w ogóle. Aby zachować zapas wody pozimowej dla roślin jarych, należy maksymalnie ograniczyć wiosenną uprawę takich gleb. Wprowadzenie do nich substancji organicznej spowoduje zwiększenie potencjalnych możliwości utrzymywania wilgoci i składników odżywczych.

2. Gleby pyłowe o zawartości cząstek spławialnych wynoszącej 0-10%

Gleby pyłowe różnią się od piaszczystych tym, że na ich powierzchni może tworzyć się skorupa, która często jest bardzo twarda. Nadmierna uprawa gleb pyłowych może doprowadzić do ich ugniecenia, co ogranicza przenikanie przez nie wody w okresach intensywnych opadów. Przy niedoborze wilgoci, gleby tego typu stają się twarde i trudne do uprawy. Najczęściej jednak gleby te uprawia się łatwo, a przy tym magazynują one znaczne ilości wody. Podczas uprawy należy pamiętać o stosowaniu wałów wspomagających doprawianie gleby oraz o tym, aby unikać uprawy tych gleb, gdy są zbyt wilgotne.

Zobacz więcej

Gleby gliniaste

3. Gleby gliniaste o zawartości cząstek spławialnych wynoszącej 10-25%

Gleby te różnią się od opisanych powyżej gatunków gleb tym, że zaskorupienie ich powierzchni może  być bardzo duże. Powstająca skorupa bywa tak twarda, że w celu jej rozbicia należy stosować zabiegi mechaniczne. Ponieważ zawartość cząstek spławianych i materii organicznej jest niewielka, w glebach tego typu procesy powstawania struktury często są nieznaczne.

4. Gleby gliniaste o zawartości cząstek spławialnych wynoszącej 25-40%

Gleby te często uzyskują znaczne ilości wody w wyniku podsiąku kapilarnego z głębiej położonych warstw. Zjawisko to zachodzi wolno, przez co woda z podsiąku kapilarnego nie zaspokaja potrzeb roślin. Gleby te są ciemniejsze, a proces powstawania struktury jest wyraźniejszy. Utrzymująca się struktura gleby zmniejsza ryzyko powstawania skorupy na ich powierzchni. Wykonując uprawę gleb tego typu w optymalnych warunkach uwilgotnienia unikamy wielu kłopotów. Uprawa prowadzona w warunkach zbyt suchych umożliwia zbrylanie się gleby w grudy, uprawa gdy jest zbyt wilgotno doprowadzi do ich rozmazywania. Struktura gleb gliniastych może się znacznie poprawić poprzez korzystne oddziaływanie czynników klimatycznych, korzeni itd.

Zobacz więcej

Gleby gliniaste o zawartości cząstek spławialnych przekraczającej 40%

Ciężkie gleby gliniaste mogą utrzymywać bardzo duże ilości wody, ale większość z tej wody jest mocno związana z cząstkami gleby i przez to jej dostępność dla roślin jest ograniczona. Zawartość próchnicy w takich glebach często jest większa niż w innych glebach mineralnych. Podczas wysychania nie tworzą one na swojej powierzchni skorupy, ich struktura może się wyraźnie poprawić na przykład poprzez zamarzanie i późniejsze odtajanie oraz przesuszanie i nasiąkanie wodą. W mroźne zimy cząstki spławialne zamarzając nie łączą się z innymi cząstkami gleby, przez to w wierzchniej warstwie powstaje bardzo korzystna struktura gruzełkowata. Gdy glina wyschnie, a wcześniej nie zamarzła, może stać się bardzo twarda i trudna do uprawy.

Gleby gliniaste nasączone wodą mogą stać się zlewne i bardzo odporne na przenikanie wody. Z powodu dużej zawartości cząstek spławialnych są one bogate w  składniki odżywcze. Przesuszone ciężkie gleby gliniaste wymagają intensywnego ugniecenia wokół nasion, jednocześnie  nie należy tego stosować, gdy są wilgotne i plastyczne. Uprawiając je w warunkach zbyt wilgotnych powstaje ryzyko nadmiernego ugniecenia.

Zobacz więcej

Terminologia:

Woda kapilarna - Woda kapilarna to woda, która może przemieszczać się w glebie w górę  przewodami włosowatymi. Następuje to w wyniku działania sił przylegania cząsteczek wody do ścianek kapilar oraz sił spójności decydujących o wzajemnym przyciąganiu się cząsteczek wody. Gleby pyłowe cechują się znaczną kapilarnością, co oznacza, że duże ilości wody podsiąkają w nich na znaczną wysokość (zwaną wzniosem kapilarnym).

Cząstki spławialne – Frakcja ilasta to najmniejsze cząstki gleby o przeciętnej średnicy mniejszej od 0,002mm – patrz tabela zamieszczona w rodzaiale 1 (klasyfikacja cząstek gleby ze względu na ich wielkość).

Zobacz więcej