Uprawa bezpłużna

Väderstad kultywator TopDown w polu

Uprawę bezpłużną nazywa się zwykle uproszczoną lub zredukowaną. Nie zawsze określenie to jest całkowicie słuszne, chociaż dość dobrze oddaje cele uwzględniane przy tworzeniu takich systemów. Chodzi bowiem o to, aby zmniejszyć ilość zabiegów uprawowych w porównaniu do systemów orkowych.

Uprawa bezorkowa wykonywana na znaczną głębokość

Głęboką uprawę za pomocą kultywatora często stosuje się na glebach lekkich wymagających spulchnienia, szczególnie:

  • jeżeli należy wymieszać z glebą duże ilości resztek pożniwnych
  • przed siewem roślin wrażliwych na zagęszczenie gleby, takich jak roślin oleiste, groch, burak cukrowy
  • aby zlikwidować koleiny i zmniejszyć  nadmierne zagęszczenie gleby

Do wykonania uprawy gleby w jednym lub dwóch przejazdach można wykorzystać wszechstronny agregat taki jak TopDown lub agregat wyposażony w sztywne zęby uprawowe np. Cultus, stosowany często w połączeniu z agregatem zaopatrzonym w talerze uprawowe, takim jak Carrier.

Głęboka uprawa gleb ciężkich może powodować powstawanie na powierzchni pola większych zbryleń niż ma to miejsce przy uprawie gleb lekkich. W sytuacji takiej może zachodzić konieczność wykonania kilku przejazdów roboczych.

Gdy bezorkową uprawę wykonuje się na taką samą głębokość na jaką wykonano tradycyjną orkę (10 – 15 cm lub głębiej), koszt i ilość zużytego na hektar paliwa są stosunkowo wysokie i często dorównują wartościom stwierdzonym przy zastosowaniu uprawy orkowej. Najważniejszym argumentem przemawiającym za stosowaniem głębokiej uprawy bezpłużnaj jest wydajność, znacznie większa niż osiągana przy uprawie orkowej. Pozostająca na powierzchni gleby słoma minimalizuje ryzyko wystąpienia erozji oraz zaskorupienia gleby, co jest kolejną pozytywną cechą uprawy bezorkowej.

Zobacz więcej
Väderstad kultywator Carrier 500

Płytka uprawa bezorkowa

Stosując płytką uprawę bezorkową, rolnicy wybierają najczęściej agregaty wyposażone w talerze uprawowe, takie jak występują w agregacie Carrier. Wykorzystywane są również maszyny z drgającymi podczas pracy zębami, jak na przykład kultywator Swift oraz pewne rodzaje kultywatorów ze sztywnymi zębami szczególnie, gdy głębokość pracy przekracza 6 – 8 cm. Jeżeli zachodzi konieczność wymieszania stosunkowo dużej ilości słomy z ograniczoną ilością gleby, zwykle powstaje konieczność wykonania dodatkowego zabiegu rozdrabniania i mieszania słomy z glebą.

Płytka zredukowana uprawa, szczególnie jeśli jest stosowana na glebach ciężkich, zapewnia zmniejszenie nakładów finansowych oraz czasu pracy.

Zobacz więcej

Ogólne skutki uprawy bezorkowej

Stałe stosowanie systemu płytkiej uprawy bezorkowej może zapoczątkować powstanie nadmiernie zagęszczonej warstwy gleby, podobnej do podeszwy płużnej. Z tego powodu w większości systemów uprawy bezpłużnej stosuje się naprzemiennie uprawę płytką i głęboką. Uprwę na większą głębokość stosuje się w takiej sytuacji przed siewem roślin wrażliwych na zagęszczenie gleby, takich jak rośliny oleiste, groch, buraki cukrowe. Gleby lekkie często mają mniej trwałą strukturę od gleb gliniastych, z tego powodu wymagają głębszej uprawy w celu utrzymania wysokich plonów.

Możliwość przenoszenia chorób za pośrednictwem słomy stanowi poważny czynnik, który należy brać pod uwagę podejmując decyzję o wprowadzeniu uprawy bezorkowej. Uważa się, że o powodzeniu uprawy bezorkowej w znacznym stopniu decyduje odpowiedni płodozmian.

W uprawach bezorkowych pewien problem stanowią również samosiewy. W optymalnych warunkach można je zlikwidować poprzez zabiegi mechaniczne, jeżeli natomiast występują warunki wilgotne konieczne jest zastosowanie herbicydów. Znaczenie płodozmianu również w tym przypadku jest zasadnicze. Problemem mogą okazać się również ślimaki szczególnie, gdy wykonuje się niewiele przejazdów roboczych i gleba nie jest dobrze rozdrobniona. Należy w takiej sytuacji stosować pułapki na ślimaki, szczególnie w roślinach wrażliwych takich jak rzepak.

Ogólnie można stwierdzić, że system uprawy bezorkowej najlepiej sprawdza się w warunkach niedoboru wody natomiast, gdy jest wilgotno może dawać gorsze wyniki spowodowane problemami z niszczeniem chwastów i samosiewów.

Zobacz więcej